Zaburzenia integracji sensorycznej – jak rozpoznać je u dziecka?

Jeśli Twoje dziecko:

  • jest nadruchliwe;
  • ma problem z koncentracją uwagi;
  • ma problem z dostosowaniem poziomu siły do wykonywanej czynności, np. zbyt mocno głaszcze zwierzęta lub się przytula;
  • specjalnie „wpada” na innych lub się przewraca;
  • jest nadwrażliwe na dźwięki, często zakrywa uszy;
  • przeszkadzają mu metki, niektóre materiały, kiedy zmoczy ubranie musi natychmiast je zmienić;
  • ma problem z aktywnościami ruchowymi typu: bieganie, skakanie, jazda na rowerze, gra w piłkę;
  • męczy się przy pisaniu, rysowaniu;
  • nie lubi mycia twarzy, włosów, obcinania paznokci;
  • nie lubi mieć brudnych rąk;
  • stresuje się przebywając w grupie, woli starszych towarzyszy zabaw;
  • ma problem z akceptacją niektórych pokarmów

– sprawdź czy nie ma zaburzeń integracji sensorycznej i pomóż mu lepiej funkcjonować!

Czym są procesy integracji sensorycznej?

Przetwarzanie sensoryczne (integracja sensoryczna) polega na organizowaniu – przetwarzaniu informacji z naszego ciała i świata  zewnętrznego, w celu wykorzystania tych informacji w codziennym funkcjonowaniu. Jest odpowiedzialne między innymi za:

  • zdolność do koncentracji
  • zdolność do organizacji
  • poczucie własnej wartości
  • samokontrola
  • pewność siebie
  • zdolność do nauki
  • myślenie abstrakcyjne i przyczynowo-skutkowe
  • specjalizacja stron ciała i mózgu
  • rozwój mowy i komunikacji

O zaburzeniu przetwarzania sensorycznego (SPD)/ zaburzeniach integracji sensorycznej – mówimy wtedy gdy dziecko ma trudność w odbieraniu – przetwarzaniu – wykorzystywaniu przez mózg, informacji ze świata zmysłów. Co za tym idzie – dziecko ma bardzo często trudności w relacjach z otoczeniem np. może mieć trudności z nauką nowych umiejętności ruchowych-edukacyjnych, z kontrolowaniem emocji, koncentracją uwagi, tworzeniem relacji z bliskimi, adoptowaniem się do  nowych sytuacji, może unikać lub nadmiernie potrzebować pewnych bodźców np. mocnego przytulania, huśtania itp.

Jakie zmysły posiadamy i na co warto zwrócić uwagę u Twojego dziecka?

Dotyk – Poprzez powierzchnię skóry naszego ciała dostarcza informacji o fakturze, kształcie i rozmiarze przedmiotów. Pomaga nam rozróżnić, czy to czego dotykamy, stanowi dla nas zagrożenie czy nie. Zmysł ten ma duży wpływ na fizyczne, psychiczne i emocjonalne zachowanie człowieka.

Niepokojące objawy:

  • dziecko nie lubi być dotykane, przytulane ani całowane
  • nie lubi zabaw wymagających użycia rąk – masami plastycznymi, piaskiem itp.
  • nie lubi mieć brudnych rąk
  • nie lubi mycia zębów, obcinania włosów, paznokci, mycia twarzy, woli kąpać się w wannie niż pod prysznicem
  • reaguje negatywnie czasem agresywnie na nagły, niespodziewany dotyk
  • nie lubi chodzić boso
  • reaguje przesadnie na bodźce bólowe
  • woli dotykać nić być dotykane
  • pociera dotknięte miejsca
  • chodzi na palcach
  • nie zauważa, że zostało dotknięte, nie reaguje na ból

Zmysł przedsionkowy (równowaga) – zmysł przedsionkowy dostarcza informacji na temat położenia głowy w stosunku podłoża, ruchu naszego ciała w przestrzeni oraz równowagi. Wrażenia odbierane są za pomocą ucha wewnętrznego.

Niepokojące objawy:

  • dziecko jest statyczne, nie lubi zabaw na placu zabaw takich jak: huśtanie, kręcenie, wspinanie
  • porusza się powoli i ostrożnie
  • łatwo traci równowagę
  • jest niezdarne
  • często wpada na przedmioty/osoby
  • miało problemy z nauką jazdy na rowerze
  • boi się chodzić po schodach
  • boi się chodzić po krawężniku
  • potrzebuje ciągłego ruchu aby funkcjonować, lubi intensywne doznania ruchowe
  • lubi obroty dookoła osi, szybki ruch, lubi kręcenie na krześle obrotowym, skakanie na łóżku, często przyjmuje pozycję do góry nogami
  • może nie zauważać, że jest poruszane

Propriocepcja (czucie głębokie) dostarcza informacji na temat pozycji ciała i ruchów części naszego ciała. Informacje te są wynikiem rozciągania i kurczenia się mięśni.

Niepokojące objawy:

  • dziecko jest niezdarne, celowo obija się o osoby i przedmioty w otoczeniu
  • lubi mocny, stanowczy dotyk
  • nie potrafi dostosować poziomu siły do wykonywanej aktywności: psuje delikatne przedmioty, za mocno je ściska, zbyt mocno głaszcze kota itp.
  • ma problem z prawidłowym chwytem kredki lub ołówka
  • nadmiernie żuje lub gryzie przedmioty, zgrzyta zębami,
  • idąc, głośno tupie
  • przesadnie lubi wspinanie, skakanie, przeciskanie się przez tunele

Zmysł wzroku umożliwia nam identyfikowanie obrazu.

Niepokojące objawy:

  • Dziecko nie lubi zasłaniania oczu
  • ma trudności z utrzymaniem wzroku na przedmiocie
  • wydaje się wrażliwe na światło
  • ma trudności z przenoszeniem spojrzenia z jednego obiektu na drugi
  • ma trudności ze śledzeniem przedmiotu, gubi się w czytanym tekście, czyta kilkakrotnie te same słowa, gubi słowa, pomaga sobie palcem, żeby się nie zgubić
  • odwraca wzory, litery, cyfry, myli podobne początki i końcówki wyrazów
  • nie lubi układanek, puzzli, nie dostrzega podobieństw i różnic między obrazkami, słowami, symbolami, ma trudności w wyróżnieniu cech obiektów
  • miewa bóle głowy, pociera oczy, często mruga, mruży powieki

Zmysł słuchu

Niepokojące objawy:

  • Dziecko lubi wydawać głośne dźwięki, mówi głośno
  • wydaje się być nadmiernie wrażliwe na dźwięki, jest zaniepokojone nagłymi hałasami, nie lubi konkretnych dźwięków
  • ma problemy z aktywnym słuchaniem,, rozprasza się przez inne dźwięk
  • ma słabe wyczucie czasu i rytmu podczas klaskania, maszerowania, skakania na skakance
  • ma kłopoty z rozróżnieniem podobnie brzmiących słów
  • ma trudności w uczeniu się języków obcych
  • późno zaczęło mówić, zaburzona mowa
  • często nie potrafi określić kierunku, źródła dźwięku

Zmysł smaku

Niepokojące objawy:

  • nieprawidłowo odczuwa smak, nie czuje wszystkich smaków
  • unika/domaga się pokarmów o określonym smaku, konsystencji, fakturze
  • często wkłada przedmioty do buzi

Zmysł węchu

Niepokojące objawy:

  • reaguje przesadnie na niektóre zapachy lub nie reaguje wcale na zapachy intensywne/nieprzyjemne
  • często wącha ręce, przedmioty
  • ma problemy z rozróżnieniem poszczególnych zapachów